Վերսալ՝ արքայաբար

Հուլիսի 3-ին նախագահ Էմանուել Մակրոնը պատգամավորներին հրավիրել է Կոնգրեսի, որի ժամանակ ծրագրային ելույթ կունենա: Խորհրդարանի երկու պալատների նիստը Վերսալում, Լյուդովիկոս XIV պալատում հազվադեպ իրադարձություն է և բացառիկ է Հինգերորդ Հանրապետության պատմության մեջ: Նախագահական ժամկետի սկզբին նման նիստում ելույթ ունենալու Մակրոնի որոշումը բազում վեճեր ու քննադատություն հարուցեց: Ինչու՞ են Ֆրանսիայի պատգամավորներին ու սենատորներին հրավիրում Կոնգրեսի, ի՞նչ ավանդույթներ է Էմանուել Մակրոնը խախտել ու ինչու՞ է արժանացել ավտորիտարիզմի ու շռայլության մեղադրանքների:

Ֆրանսիայի խորհրդարանի երկու պալատները՝ Ազգային ժողովը և Սենատը, համատեղ լիագումար նիստի հազվադեպ ու բացառիկ դեպքերում են հավաքվում: Կոնգրեսն անցնում է Վերսալի պալատի հարավային թևի ամֆիթատրոնում, որտեղ Ֆրանսիայի պատգամավորները նիստեր են գումարել 1875-79-ին, մինրև ներկա նստավայր՝ Փարիզի Բուրբոնների պալատ, տեղափոխվելը: Կոնգրեսի են հրավիրված Ազգային ժողովի 577 պատգամավորները և Սենատի 348 անդամները: Վերջին կես դարում պատգամավորներին ու սենատորներին վերսալյան Կոնգրեսի են հրավիրել բացառիկ առիթներով՝ հիմնականում Սահմանադրության փոփոխությունների համար կամ ԵՄ նոր երկրների անդամակցության քվեարկությունների նպատակով: Մինչև 2008-ը Ֆրանսիայի նախագահը իրավունք չուներ ուղիղ դիմել խորհրդարանին, այնտեղ միայն ընթերցվում էին նախագահի գրավոր ուղերձները: Սահմանադրության փոփոխությունները, որ ընդունեցին նախագահ Նիկոլա Սարկոզիի օրոք, Հինգերորդ Հանրապետութան նախագահներին իրավունք տվեցին պատգամավորներին անձամբ դիմել: Նոր իրավունքից Սարկոզին օգտվեց 2009-ին, համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամի վերելքի պահին: Ֆրանսուա Օլանդը խորհրդարանի երկու պալատներին Վերսալում հավաքեց 2015-ի նոյեմբերի 13-ի ահաբեկչություններից հետո:

Ֆրանսիայի նոր նախագահը վճռեց մեծացնել բացառիկ առիթների ցանկը, որոնց դեպքում ժողովրդի ընտրյալները պետք է հավաքվեն Լյուդովիկոս XIV պալատում: Ինչո՞վ առիթ չէ նախագահի հնգամյա ծրագրը: Ավելին՝ Մակրոնը մտադիր է իր դիմումները Կոնգրեսին դարձնել ամենամյա: Ֆրանսիայում այս նախաձեռնության մեջ անմիջապես տեսան ԱՄՆ-ին պատճենելու ձգտում, որտեղ նախագահը ամենամյա ուղերձով դիմում է խորհրդարանի երկու պալատներին (այդ ելույթը կամ զեկույցը կոչվում է «State of the Union»՝ միության վիճակի մասին): Ռուսաստանի մասին, որտեղ նախագահը պատճենում է ԱՄՆ-ին Դաշնային ժողովին իր ուղերձով, ֆրանսիացիները չհիշեցին:

Կոնգրեսի առաջ նախագահի ելույթը հանդիսավոր, բայց լիովին սովորական դարձնելու փորձը հարուցեց Մակրոնի ընդդիմախոսների բուռն քննադատությունը: Խորհրդարանում ծայրահեղ ձախերի («Աննվաճ Ֆրանսիա՛՛ շարժում) ղեկավար Ալեքսիս Կորբիերը քննադատեց ֆրանսիական քաղաքական կյանքի «ամերիկանացումը»: Դա ամենամեղմ մեղադրանքն էր: Սոցիալիստների ղեկավար Օլիվիե Ֆորը Մակրոնի որոշումը որակեց հանրապետության մյուս ինստիտուտների նկատմամբ նախագահի ՛՛միանձնյա իշխանություն՛՛ հաստատելու ձգտում: «Աննվաճ Ֆրանսիան» նորից, ոչ առաջին անգամ, խոսեց «նախագահական միապետության» մասին՝ մեղադրելով Մակրոնին «մեգալոմանիայի» մեջ:.
Ծայրահեղ ձախերը՝ ՛՛Աննվաճ Ֆրանսիայի՛՛ 17 պատգամավորները և նույնքան էլ կումունիստներ Կոնգրեսին բոյկոտ հայտարարեցին, նրանք Վերսալ չեն գնա: Աջերը Կոնգրեսի կգնան ատամները սեղմած: Հանրապետական կուսակցության գլխավոր քարտուղար Բեռնար Ակուայեն նախագահին մեղադրեց ավտորիտարիզմի մեջ: «Ինձ թվում է, որ նախագահն ավելի ու ավելի է հեռանում մեր ինստիտուտների սահմանած կանոններից, նաև իրականությունից»՝ ասաց Ակուայեն: Հանրապետականների խմբակցությունը հայտարարեց, որ Կանգրեսը չպետք է դառնա «Հանրապետության նախագահի PR-ի գործիք»: Մակրոնին մեղադրեցին և Ֆրանսիայի վարչապետի հետ հարաբերություններում ոչ հարգալիցության մեջ:

Քաղաքականության հիմնական ուղղությունների մասին ծրագրային ելույթով վարչապետ Էդուար Ֆիլիպը նոր խորհրդարանի առաջ ելույթ կունենա երեքշաբթի օրը: Նախագահն իր ելույթով առաջ է անցնում վարչապետից, ում հասնում է Մակրոնի ծրագրի «մեկնաբանի» դերը: Իսկ Սահմանադրությամբ վարչապետն է իշխող մեծամասնության ղեկավարը և պետք է որոշի ներքին քաղաքականությունը: Վարչապետի դերի անտեսման մեջ ժամանակին քննադատում էին և Նիկոլա Սարկոզիին (վարչապետ Ֆրանսուա Ֆիյոնին նա մի անգամ իմ «աշխատակից» անվանեց):

Վերջապես՝ նախագահին մեղադրում են շռայլության մեջ: Կոնգրեսը Վերսալում էժան հաճույք չէ: Երկու պալատների նիստը հարյուր հազարավոր եվրոներ արժի: 2009-ին այն ժամանակ ընդդիմություն սոցիալիստները գնահատեցին 400-600 հազար եվրո: Այն ժամանակ նախագահ Սարկոզիի ելույթի ամեն րոպեն 5 000 եվրո նստեց գանձարանի վրա: 2015-ին Կոնգրեսի նախահաշիվը նվազեցվեց 200 հազարի: Փարիզյան ահաբեկչություններից հետո Վերսալում նախագահ Ֆրանսուա Օլանդը հայտարարեց երկրում հատուկ դրություն մտցնելու մասին: 2008-ին Սահմանադրության փոփոխությունների հաստատումը 230 հազար եվրո արժեցավ: Մակրոնի հրավիրած Կոնգրեսը 250 հազար եվրո է պահանջել՝ հաղորդել է France-Presse-ը:
Ի պատասխան «միապետական հակումների» մեղադրանքների՝ նախագահի աշխատակազմից ասացին՝ «Պաշտոնը չի մարդուն զարդարում»: Իր ՛՛Հեղափոխություն՛՛ գրքում Մակրոնը հայտարարում էր, որ ուզում է վերականգնել Ֆրանսիայի նախագահության ինստիտուտն իր ամբողջ վեհության մեջ: Ծրագրային ելույթով խորհրդարանին դիմելու մեջ նախագահը արտառոց ոչինչ չի տեսնում: Դա արել է Ֆրանսուա Միտերանը 1981-ի ընտրվելուց հետո, արել եմ գեներալ Շառլ դե Գոլը, Ժակ Շիրակը, Ժորժ Պոմպիդուն՝ Մակրոնին պաշտպանեց կառավարության խոսնակ Քրիստոֆ Կաստաները: Ճիշտ է՝ պատգամավորների համար նախագահի խոսքը ընթերցում էին վարչապետները:
Դմիտրի Գուսև RFI

Հ.Գ. Ֆրանսիացիներն էլ են տարօրինակ՝ Օլանդին մեղադրում էին նախագահի ինստիտուտը հեղինակազրկելու, Մակրոնին՝ հեղինակությունը բարձրացնելու մեջ:
Վերսալում համատեղ նիստը նաև միասնության խորհրդանիշ է, որ ուժի ու վեհության վկայություն է, ոչ միայն Մակրոնի, Ֆրանսիայի Հինգերորդ Հանրապետության: Իսկ Վերսալում Կոնգրեսը բոյկոտողները ջանում են ինքնատիպ թվալ: Ինքնատիպությամբ ոչ մեկին չես զարմացնի, իսկ հանդուգն քայլերը բացում են հաջողության դուռը: Առաջ, Ֆրանսիա, այսօր՝ դեպի Վերսալ:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ